پیری
پوست معمولاً به علت گذر زمان و افزایش سن به وجود می آید. البته
کمابیش دیده می‌شود که افراد با سن تقویمی مشابه، جوان تر یا پیرتر
از دیگری به نظر می رسند. عوامل ارثی در این زمینه نقش مهمی
دارند، در عین حال عوامل محیطی را نیز در ایجاد پیری پوست نباید
نادیده گرفت. سردسته این عوامل تابش خورشید است. این نوع پیری
پوست در قسمت هایی از پوست بدن که بیشتر با عوامل خارجی در تماس
اند، بارزتر است. از دیگر عوامل محیطی می توان باد، سرمای شدید،
خشکی شدید و آلودگی هوا را نام برد.
قرار گرفتن پوست در معرض آفتاب
به مدت طولانی، باعث می شود الیاف الاستین(ELASTINE) پوست تخریب
شود، لکه‌های قهوه‌ای رنگ در آن به وجود آید و در نهایت احتمال
بروز انواع بدخیمی در پوست افزایش یابد. بهترین راه پرهیز از نور
خورشید استفاده از لباس های نخی روشن، کلاه لبه دار و عینک آفتابی
است. عینک آفتابی علاوه بر محافظت از چشم ها موجب می شود که جمع
شدن غیرارادی چشم ها در پی تماس با نور شدید حذف شود و در نتیجه از
ایجاد و عمیق شدن چین و چروک های پنجه غازی در طرفین چشم جلوگیری
گردد. استفاده از ضدآفتاب های مناسب نیز آسیب آفتاب را به حداقل می
رساند.
سیگار
علاوه بر وارد آوردن آسیب های جبران ناپذیر به ریه، قلب، مغز و سایر
اعضای بدن، به پوست نیز صدمه می‌زند. نیکوتین موجود در سیگار با
ایجاد انقباض در عروق پوست، تغذیه پوست را مختل می کند. تماس
مستقیم پوست با مواد سمی موجود در سیگار هم به این عضو آسیب می
رساند. به علاوه، عبور و جذب این مواد از خلال پوست به الیاف
کلاژن و الاستین که شادابی و قوام خوب پوست را تضمین می کنند،
لطمه می زند؛ همچنین قرار داشتن در معرض دود سیگار باعث تحریک چشم
ها و جمع شدن غیرارادی آنها می شود. این عمل بروز چین و چروک های
پنجه غازی در طرفین چشم ها را تشدید می کند. تمام این تغییرات
باعث می شود فرد سیگاری چهره‌ای رنگ پریده یا به رنگ زرد متمایل
به خاکستری داشته باشد و چین و چروک های عمیق در اطراف دهان و
چشم وی به وجود آید. دندان ها و ناخن انگشتان این افراد هم به
رنگ زرد تیره در می آید. به علاوه، روندهای ترمیمی پوست به خصوص
پس از اعمال جراحی ای مثل پیلینگ (لایه برداری شیمیایی (PEELING /
و فیس لیفت (FACE LIFT) در اشخاص سیگاری بسیار کند است. به همین
دلیل این گونه اقدامات درمانی برای رفع چین و چروک صورت
در این افراد عوارض بسیار زیادی دارد. در سال 1992در ژورنال
اپیدمیولوژی آمریکا سؤالی مطرح شد مبنی بر این که آیا سیگار کشیدن
باعث می شود فرد سیگاری زشت و پیر به نظر برسد؟ در نهایت پاسخ این
بود: بله!
نتیجهِ
وارد آوردن کشش زیاد به پوست به خصوص اگر تدریجی و مکرر باشد این
است که سطح آن گسترش می یابد و پوست اضافه به صورت شل، آویزان
و چین خورده درخواهد آمد. از حرکات و حالات اغراق شدهِ صورت باید
پرهیز کرد. ورزش دادن شدید عضلات چهره ممکن است با ایجاد کشش
غیرضروری باعث کشیدگی و گسترش سطح پوست شود. در واقع شاید این فقط
یک افسانه باشد که این نوع‌ورزش دادن پوست صورت مفید است.
عین
این مطلب در مورد تغییرات ناگهانی وزن صادق است. افزایش شدید وزن
با تجمع مقدار زیادی چربی در زیر پوست همراه است. این مسئله به
نوبه خود باعث کشیدگی پوست روی یک لایه ضخیم چربی زیر پوستی
می شود. با کاهش ناگهانی وزن، پوستی که قبلاً کشیده شده بود، شل و
آویزان و دچار چین و چروک می گردد. بنابراین تعادل در رژیم غذایی
را باید رعایت کرد تا از تغییرات ناگهانی وزن جلوگیری شود. با همین
منطق، خوابیدن مداوم روی یک طرف چهره باعث کشیدگی پوست آن سمت
از صورت می شود.
روش زندگی بایستی هم سلامت جسمی و هم سلامت روانی فرد را تضمین کند.
تأمین
سلامت روانی نیز از اهمیت خاصی برخوردار است. وضعیت سلامت روانی و
عاطفی هر شخص ارتباط مستقیمی با سلامت پوست وی دارد. برای مثال،
به دنبال یک استرس روانی، فرد ممکن است تغییراتی را در پوست خود
به صورت رنگ پریدگی یا برافروختگی احساس کند. دیده شده است که
در جریان ترس و اضطراب درجه حرارت نوک انگشتان پایین می‌آید. اگر
اضطراب تداوم یابد، به پوست نوک انگشتان دست آسیب می رسد. به
علاوه، بسیاری از بیماری های پوستی با یک استرس روانی شدت
می‌یابند؛ از جمله آکنه (جوش غرور جوانی) ،
اگزما و پسوریازیس.(PSORIASIS) همچنین خطوط پوست صورت در افراد
افسرده که ناشی از انقباض عضلات صورت است، برای مدت های طولانی
در وضعیت افسردگی تثبیت می‌شود.
خوابیدن
به روی صورت می تواند باعث کشیدگی پوست شود. کم کردن حالات
چهره به خصوص موقع صحبت کردن، خشم و خندیدن موجب می شود که چین
و چروک ناشی از حرکات عضلات صورت کم شود.
دکتر لیلا عطایی فشمی متخصص بیماری های پوست و مو
منبع.موسسه تبیان
